คำว่า “เริ่มต้นดี” คือการที่เราได้มีการทำการบ้าน หรือ ทำการวิเคราะห์สิ่งต่าง ๆ ก่อน โดยอาจใช้หลัก SWOT เพื่อวิเคราะห์ตัวเราว่าการหางานในครั้งนี้เราจะคว้าชัย หรือ ได้งานหรือเปล่า
ยกตัวอย่างการใช้หลัก SWOT ในการวิเคราะห์ตัวเองเพื่อเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ดังต่อไปนี้
S : Strength จุดแข็ง
คือการมองจากปัจจัยภายใน หรือ ตัวเรานั่นเอง การวิเคราะห์และประเมินตัวเองเป็นสิ่งสำคัญมาก เพื่อให้เรารู้ตัวเองว่าเรามีจุดแข็งอะไร ในการที่จะไปนำเสนอเพื่อให้ได้งานในสิ่งที่เราต้องการ เราอาจจะต้องลองตั้งคำถามให้กับตัวเองดังต่อไปนี้
- เรามีความรู้อะไรดีที่สุด ที่สามารถเล่าเป็นเรื่องราวของเรื่องนั้น ๆ ได้อย่างเพลิดเพลินให้คนอื่นคล้อยตามและเห็นภาพ รวมถึงบางครั้งอาจจะจำเป็นต้องสื่อสารชัดเจนด้วย เรามีจุดแข็งตรงนี้ไหม และถ้าไม่มีเราต้องทำอย่างไรเพื่อให้มีและเติมให้เป็นจุดแข็งนี้ให้ได้ เช่น เราสมัครงานตำแหน่งอะไร เราก็ควรจะมีความรู้ความเข้าใจในตำแหน่งงานนั้น และสามารถเล่าเรื่องราวถึงงานนั้นที่แสดงให้เห็นว่าเรามีความรู้ที่จะทำให้งานของเค้าแม่นยำและถูกต้อง ไม่มั่ว มีทฤษฎีอ้างอิง และมีหลักการที่ถูกต้องตรงตามสิ่งที่เราเรียนหรือศึกษามา
- เรามีทักษะอะไรดีที่สุด ที่สามารถแสดงหรือโชว์ให้เค้าเห็นว่า ทักษะนี้มีเราที่สามารถทำได้ แม้ผู้หางานในตลาดจะมีมาก แต่ทักษะนี้มีเราที่น่าสนใจและทำให้เค้าเห็นและยอมรับในทักษะนี้ว่าจะสามารถช่วยให้หน่วยงาน หรือ องค์กรของเค้าได้ประโยชน์จากทักษะเรา เช่น ทักษะด้านภาษาซึ่งอย่างน้อยก็ต้องสองภาษาขึ้นไป คือ ภาษาอังกฤษ และภาษาอื่น ๆ ตามสัญชาติของบริษัทหรือองค์กรนั้น ๆ ที่เราเข้าไปสมัคร ถ้าเป็นบริษัทใหญ่ ๆ ของคนไทย แนะนำภาษาของประเทศในประเทศ AEC เช่น เวียดนาม พม่า กัมพูชา เป็นต้น หรือ มีทักษะการพิมพ์เร็วสูงมากถึง 60 คำต่อนาที จะทำให้ผู้สัมภาษณ์รู้สึกว่าเราคือคนพิเศษที่มีทักษะที่ตลาดแรงงานมีน้อย หรือไม่มี เพราะถ้าคุณพิมพ์เร็ว หมายความว่าประสิทธิภาพการทำงานของคุณก็จะเร็วขึ้นตามไปด้วยนั่นเอง
- เรามีพฤติกรรมอะไรดีที่สุด ที่สามารถทำให้เค้ารู้ว่าพฤติกรรมแบบที่เราเป็นนั้นตอบสนองต่อความต้องการกับความสำเร็จ หรือ วัฒนธรรมขององค์กรหรือของหน่วยงานนั้น ๆ ที่เราไปสมัคร ดังนั้นสิ่งที่สำคัญคือ เราต้องศึกษาและทำความเข้าใจว่าองค์กร หรือ หน่วยงานนั้น ๆ เค้าให้ความสำคัญกับคุณค่าของคนที่ตรงไหน และเรามีหรือเปล่า ถ้าไม่มีต้องทำอย่างไร เราฝืนตัวเองให้เป็นได้ไหม ต้องถามตัวเองเสมอ เพราะไม่งั้นจะทำให้เราและองค์กรที่จ้างเราไปทำงานเสียเวลาทั้งคู่ เช่น เราเป็นผู้ที่มี ทัศนคติ “เราทำได้” (Can Do Attitude) ซึ่งถือเป็นจุดแข็งเราในการทำงาน และเป็นที่ต้องการในตลาดแรงงานในปัจจุบัน เพราะหลายคนเวลามอบหมายงานใหม่ ๆ ให้ทำมักจะตอบว่า ไม่น่าทำได้ มันยาก ทำไม่ได้หรอก แบบนี้เป็นต้น ดังนั้นการที่เราสามารถทำให้เค้าเห็นว่าจุดแข็งของเราคือการเป็นผู้ที่มีทัศนคติที่ตอบโจทย์กับบริษัทเค้า รับรองเราก็จะมีชัยไปกว่าครึ่งแน่นอน
- เรามีคาแรคเตอร์ (Character) อะไรที่ดีที่สุด ในยุดสมัยการสมัครงานยุคนี้จะปฏิเสธไม่ได้ว่าคาแรคเตอร์นี้เป็นส่วนสำคัญอย่างมากในการตัดสินใจรับพนักงานในองค์กรของหน่วยงานเอกชนโดยเฉพาะกับบริษัทใหญ่ ๆ ที่มีสาขาอยู่ทั่วโลกการตัดสินใจรับคนของเค้าจะมองดูว่าคาแรคเตอร์เป็นอย่างไร ทำให้ลูกค้าไว้วางใจได้หรือไม่ มีความน่าเชื่อถือ การแต่งกายเรียบร้อยเหมาะสมตามกาลเทสะ การพูดจา น้ำเสียงมีพลังไหม การเดินสง่าผ่าเผยหรือไม่หลังงุ้มคอตกหรือไม่ อาจจะรวมถึงเสื้อผ้าหน้าผม เล็บ ฟัน เป็นต้น ทำไมเค้าถึงสนใจในคาแรคเตอร์ของผู้สมัครงานด้วย เพราะว่าการพัฒนาคาแรคเตอร์ให้กับพนักงานนั้นยากและเสียเวลามากกว่าการเติมความรู้หรือทักษะนั่นเอง ดังนั้นในมุมองของผู้ว่าจ้างก็อยากจ้างงานให้กับคนที่เหมาะสมใช่จริง ๆ
W : Weak จุดอ่อน
หากย้อนกลับมามองถึงการวิเคราะห์จุดอ่อนของตัวเราเอง เรามองเห็นไหมว่าเราอ่อนหรือขาดเรื่องอะไร ทำยังไงถึงรู้ว่าเราขาดหรืออ่อนเรื่องอะไรนั้น วิธีที่ง่ายที่สุด คือ การเข้าไปอ่านใน Job Post หรือ การประกาศรับสมัครงานขององค์กรหรือหน่วยงานนั้น ๆ ลองตั้งใจอ่านคุณสมบัติที่เค้าต้องการและความรับผิดชอบที่เค้าเขียน แล้วถามตัวเองว่าเรามีและครบได้ตามที่เค้าต้องการหรือไม่ แต่ถ้าเป็นรัฐบาลก็ต้องวัดกันที่ผลสอบเป็นต้น
- คุณสมบัติไม่ถึง คือ อาจจะไม่ได้จบตรงสาขาที่เค้าประกาศรับสมัคร หรือ อาจจะเกรดไม่ถึง เหล่านี้ก็เป็นจุดอ่อนของเราอีกประการหนึ่งที่เราต้องคำนึงว่าเรายังอยากจะสมัครในตำแหน่งนั้น ๆ อีกหรือเปล่า ถ้าเราตอบว่าใช่ ให้ถามตัวเองว่าอะไรเป็นตัวทดแทน หรือ Compensate เพื่อให้เค้าสามารถมั่นใจได้ว่าถึงแม้คุณสมบัติไม่ครบแต่ก็มีประสบการณ์และความสามารถที่มีโปรเจคโชว์ว่าเคยทำสำเร็จแล้วเป็นตัวการันตีเป็นต้น
- ความรู้ความสามารถไม่ถึงตามที่เค้าประกาศรับสมัคร ซึ่งถือเป็นจุดอ่อนอีกประการหนึ่งที่เราต้องเตรียมตัวให้ดีตั้งแต่แรก ถ้าเป็นนักศึกษาก็ขอแค่ตั้งใจเรียนในวิชาที่สอดคล้องกับสายงานที่เราไปสมัคร ถ้าทำได้ดีทุกวิชาอันนี้ไม่มีปัญหาแน่นอน สำหรับผู้ที่มีประสบการณ์การทำงานแล้ว ถือว่าเราได้เปรียบและต้องเตรียมตัวเองให้พร้อมตั้งแต่วันที่เรายังไม่หางานและยังทำงานอยู่ที่เดิม เราต้องขวนขวายหาความรู้เกี่ยวกับงานที่เราทำเสมอ ให้เป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในงานที่เราทำ
O : Opportunity โอกาส
คำว่าโอกาสหมายถึงปัจจัยภายนอกที่เราไม่สามารถควบคุมได้ แต่มันเป็นสถานการณ์หรือสิ่งที่เกิดขึ้นตลอดเวลาสำหรับผู้ที่แสวงหาโอกาสและไม่หยุดนิ่งในการพัฒนาตนเองและมีทัศนคติของการมองโลกที่แตกต่างจากคนอื่น ๆ เพราะบางครั้งโอกาสนั้นเกิดขึ้นแม้นในยามที่เรากำลังมีปัญหาสุด ๆ ก็ได้ แต่ในทีนี่จะหมายถึง โอกาส ในการหางานนั้นเอง
- อุตสาหกรรมของประเทศไทยยังมีการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้จะมีการชะลอตัวแต่ก็ไม่ได้หมายความว่าบริษัทหรือองค์กรนั้น ๆ จะไม่มีการรับสมัครพนักงาน เพราะพนักงานก็ต้องมีการลาออก มีการเกษียณอายุ หรือไปทำงานต่างประเทศ หรือขยายงานโรงงาน เป็นต้น ดังนั้นโอกาสในการหางานของเรานั้นสูงมาก และด้วยเปอร์เซ็นต์การว่างงานของประเทศไทยต่ำมาก ซึ่งจะแสดงให้เห็นว่าคู่แข่งเราไม่ค่อยมีในการหางานทำให้เราได้เปรียบประเทศเพื่อนบ้านอื่น ๆ ที่มีประชากรมาก และแย่งกันหางาน เป็นต้น
- งานราชการ และรัฐวิสาหกิจ ก็เป็นแหล่งงานแหล่งใหญ่ให้หลายคนได้เข้าไปสอบและบรรจุตำแหน่งได้เช่นกัน
- งานต่างประเทศ สำหรับผู้ที่มีความสามารถด้านภาษา มีความยึดหยุ่นในชีวิตสูง และไม่ค่อยมีครอบครัว สามารถที่จะทำงานที่ประเทศไหนก็ได้ เดินทางได้ตลอดเวลา และต่างประเทศก็เปิดกว้างในการรับสมัครคนทั่วไป
- แหล่งหางานเข้าถึงได้อย่างสะดวกสบาย ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซด์ หรือ ในโซเชี่ยลมีเดียต่าง ๆ เราก็จะเข้าถึงแหล่งงานได้อย่างง่ายดาย รวมถึงมี Head Hunter ที่คอยหาคนเพื่อป้อนโรงงานหรืออุตสาหกรรมถัดไป
T : Threat อุปสรรค
อุปสรรคจริง ๆ แล้วเป็นปัจจัยภายนอก แต่ผู้เขียนคิดว่า อุปสรรคที่แท้จริงมาจากภายในตัวเราเอง ที่ไม่มีการเตรียมพร้อมตัวเองให้ดีก่อนไปสมัครหรือสัมภาษณ์งาน ทำให้เสียเวลาและเสียโอกาสในการได้งานตามที่เราต้องการ
สิ่งที่เราต้องทำคือ เราต้องคิดเสมอว่าตัวเราคือสินค้าตัวหนึ่งที่ต้องการจะไปนำเสนอขายให้ผู้ซื้อ ซึ่งเค้าไม่รู้จักสินค้ามาก่อน ไม่เคยใช้มาก่อน สิ่งที่เราต้องทำคือ ขายสินค้านี้อย่างไรให้เค้าซื้อ..ฝากให้คิดนะคะ ขอบคุณค่า...
